Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động thông tin, phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới

Thông tin và phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ (KH&CN) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hóa (Liên hiệp hội) nhằm tuyên truyền, phổ biến kiến thức, chuyển tải, nâng cao năng lực thực hành cho cán bộ, hội viên và nhân dân về lĩnh vực KH&CN, ứng dụng vào thực tiễn đời sống và sản xuất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của các địa phương, đơn vi trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, thông qua hoạt động này để tuyên truyền và thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến đội ngũ trí thức cũng như lĩnh vực KH&CN; thông tin tuyên truyền về hoạt động của Liên hiệp hội và các hội thành viên, những đóng góp của đội ngũ trí thức KH&CN đối với phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao uy tín và vị thế của tổ chức cũng như của đội ngũ trí thức trong hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Ngày 03/2/2021, Chủ tịch Liên hiệp hội đã ban hành Quyết định số 341/QĐ-LHH  về việc kiện toàn lại Ban Thông tin, phổ biến kiến thức và Đối ngoại hợp tác quốc tế (Ban Thông tin) gồm có 5 thành viên (gồm các đồng chí trong cơ quan thường trực Liên hiệp hội và các đồng chí trong Ban Thường vụ). Tuy nhiên, nhiệm vụ thông tin, phổ biến kiến thức KH&CN không chỉ là nhiệm vụ của riêng ban này mà là nhiệm vụ và trách nhiệm của cả cơ quan Liên hiệp hội, cũng như của các hội thành viên và đơn vị trực thuộc.

Để đánh giá kết quả hoạt động thời gian qua và triển khai kế hoạch công tác trong thời gian tới, ngày 14/4/2021 vừa qua, Ban thông tin đã tổ chức hội nghị với sự tham gia của Lãnh đạo Liên hiệp hội, đông đảo đại diện lãnh đạo của các hội thành viên, đơn vị liên kết.

Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Ban thông tin bước đầu đã xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động, phát triển và nâng cao chất lượng các ấn phẩm, Đặc san khoa học, trang Thông tin điện tử của Liên hiệp hội (tusta.org.vn); tổ chức tuyên truyền và phổ biến các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về KH&CN tới các hội viên và quần chúng nhân dân; thực hiện phổ biến kiến thức về KH&CN thông qua các hoạt động tập huấn hội thảo, chuyển giao, ứng dụng các tiến bộ về KH&CN cho cán bộ, hội viên và nhân dân, hướng dẫn quản lý và phát triển các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế.

Trong những năm qua, Ban đã tổ chức nhiều hoạt động như: duy trì xuất bản Đặc san khoa học Thanh Hóa 4 số/năm với gần 1000 xuất bản phẩm; bản tin nội bộ xuất bản đến năm 2018. Trong đó nội dung tập trung đưa tin bài về diễn đàn trí thức, về hoạt động khoa học và công nghệ của Liên hiệp hội và các hội thành viên, tuyên truyền phổ biến kiến thức về khoa học công nghệ trong tỉnh, trong nước, giới thiệu những kết quả đạt được từ Hội thi sáng tạo kỹ thuật, Giải thưởng sáng tạo KH&CN, Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng, những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, của tỉnh, đặc biệt trong lĩnh vực trí thức và khoa học công nghệ.

Trang thông tin điện tử, ngoài việc thường xuyên cập nhật những chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đồng thời tiếp nhận tin, bài, ảnh từ các cộng tác viên, đăng tin, bài và hình ảnh về các hoạt động trong toàn bộ hệ thống, chọn lọc các tin bài có nội dung truyền bá kiến thức vềKH&CN, các ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới (KHKT) mới, các mô hình, dự án các điển hình tiên tiến trong và ngoài tỉnh… Trang thông tin điện tử của Liên hiệp hội đã thu hút lượng truy cập lớn, tạo được sự quan tâm chú ý của đội ngũ trí thức KH&CN cũng như lãnh đạo các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh.

Hàng năm, Ban Thông tin đã phối hợp với các ban của Liên hiệp hội Việt Nam, Ban KH&CN, tư vấn phản biện xã hội, các hội chuyên ngành tổ chức hàng chục hội thảo, tập huấn về khoa học và công nghệ, cụ thể như: Hội Các ngành Sinh học, hóa học tổ chức các lớp tập huấn về nuôi trồng nấm ăn, nấm dược liệu, nuôi chim bồ câu Pháp cho các xã, phường tại huyện Hoằng Hóa, Nông Cống, Đông Sơn và thành phố Thanh Hóa; Hội Quy hoạch & phát triển đô thị tổ chức nhiều hội thảo về ; Hội Xây dựng tổ chức Hội Sinh vật cảnh ; Hội Điều dưỡng tổ chức các lớp tập huấn nâng cao y đức trong chăm sóc bệnh nhân; Hội Lâm nghiệp với các hội thảo chuyên ngành về trồng cây chắn sóng biển, phát triển cây mắc ca trên địa bàn tỉnh; Hội Khoa học Thủy lợi với đề xuất xây dựng đập Cẩm Hoàng trên sông Mã, phối hợp với Liên hiệp hội tổ chức hội thảo an toàn đập, hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh; Hội Di sản văn hóa và Cổ vật Thanh Hoa với các hoạt động ; ; quan trọng; Thanh hóa nhân các dịp kỷ niệm 990 năm xuất hiện danh xưng Thanh Hóavà kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa vv…

Ngoài ra Ban Thông tin còn phối hợp với Báo Thanh Hóa, Đài phát thanh và truyền hình tỉnh tuyên truyền, phổ biến, chuyển giao những kiến thức, những kỹ thuật mới vào sản xuất và đời sống, về những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, của tỉnh Thanh Hóa, các hoạt động của Liên hiệp hội và các hội thành viên, tuyên truyền về Hội thi sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh và tham gia toàn quốc, Giải thưởng sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam, Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng , Hội thi tin học trẻ toàn tỉnh…, phối hợp với Ban thông tin và phổ biến kiến thức Liên hiệp hội Việt Nam, Ban Tư vấn phản biện và giám định xã hội tổ chức các hội thảo, tập huấn về nghiệp vụ cho cán bộ, hội viên.

Đối với hoạt động hợp tác trong tỉnh và trong nước, trong những năm qua Liên hiệp hội đã huy động sự tham gia của nhiều chuyên gia, cán bộ khoa học đầu ngành của Trung ương và địa phương giúp đỡ, chuyển giao tiến bộ KHKT, công nghệ để thực hiện các chương trình, dự án quốc tế và dự án của tỉnh đạt kết quả cao; Đón tiếp, làm việc với các tổ chức trong nước để hợp tác kêu gọi các đề tài dự án. Các thành viên trong Ban Thường vụ Liên hiệp hội tham gia nhiều hội nghị, hội thảo khoa học ở trung ương và các địa phương với những nội dung khác nhau. Từ đó đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong tổ chức xây dựng và phát triển Hội, tạo nên sự phối hợp và ủng hộ tốt hơn trong hoạt động của Liên hiệp hội. Nhiều hội thành viên và trung tâm trực thuộc luôn giữ được mối quan hệ giao lưu truyền thống với các hội ngành trung ương, các tổ chức quốc tế, các tỉnh bạn trong cả nước để trao đổi học tập kinh nghiệm xây dựng và phát triển hội, tiếp nhận triển khai các dự án nhỏ trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, các thành viên trong các ban biên tập cũng như các hội thành viên, các trung tâm trực thuộc chưa chủ động đóng góp tin, bài về hoạt động của đơn vị mình cho các ấn phẩm cũng như chưa thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, chỉ khi thư ký biên tập có ý kiến và được mời góp ý hay đọc morat bản thảo và thực hiện nhiệm vụ biên tập.

Công tác phối hợp giữa Liên hiệp hội và các hội thành viên, trung tâm trực thuộc trong việc thông tin, phổ biến kiến thức còn hạn chế, chưa chặt chẽ. Việc tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng chưa nhiều, nhiều hoạt động chưa được thông tin, phổ cập rộng rãi; một số hội nghị, hội thảo, diễn đàn phổ biến kiến thức về KH&CN chất lượng chưa cao, số lượng người tham gia chưa nhiều.

Những yếu kém này do nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu: Ban Thông tin được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2015, nhưng việc phân công, phân nhiệm cho các thành viên trong Ban chưa cụ thể rõ ràng nên các thành viên chưa thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; việc phối hợp làm công tác thông tin truyền thông giữa các phòng, ban cũng như với các hội thành viên còn ít; số hội thành viên có hoạt động nhưng hầu hết không gửi và đưa tin về Ban Biên tập để đăng tải; chưa xây dựng được đội ngũ cộng tác viên viết tin bài trong hệ thống.

Việc xuất bản Đặc san, cũng như thực hiện chỉnh sửa giao diện, nội dung website chỉ tập trung vào thư ký biên tập, trong khi đồng chí này còn phải kiêm nhiệm nhiều công việc chuyên môn khác nên thời gian dành cho công tác chuẩn bị nội dung, hình thức còn hạn chế, cập nhật, xuất bản còn chậm so với tiến độ; chưa có ngân hàng tin, bài để chủ động trong việc đăng tải và xuất bản theo định kỳ.

Phổ biến kiến thức là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Liên hiệp hội nhằm nâng cao kiến thức và năng lực thực hành cho cán bộ, hội viên và cộng đồng về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, KHKT và công nghệ, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội của tỉnh.

Nội dung phổ biến kiến thức phải bám sát và phục vụ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, của tỉnh; nội dung cần phong phú, hình thức đa dạng và phương pháp thực hiện phù hợp với đối tượng, phù hợp với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương, đơn vị để quần chúng dễ hiểu, dễ tiếp thu và thực hiện.

Trong thời gian tới, hoạt động thông tin, phổ biến kiến thức KH&CN của Liên hiệp hội đặt ra mục tiêu cụ thể như sau:

Tổ chức các hội thảo khoa học, các lớp tập huấn tuyên truyền phổ biến kiến thức nâng cao năng lực cho cán bộ, hội viên về KH&CN, tư vấn phản biện và giám định xã hội 4 - 5 cuộc/năm.

   Tổ chức thực hiện việc xuất bản định kỳ Đặc san Khoa học Thanh Hóa 4 số/năm. Cập nhật thường xuyên các thông tin về KH&CN, các hoạt động của Liên hiệp hội, các hội thành viên và các đơn vị trực thuộc trên trang thông tin điện tử của Liên hiệp hội (tusta.org.vn). Phối hợp thông tin kịp thời các hoạt động lớn trên Báo Thanh Hóa và Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa.

Xây dựng đội ngũ cộng tác viên thường xuyên thông tin về hoạt động KH&CN, hoạt động của hệ thống các đơn vị thuộc Liên hiệp hội.

Phối hợp với các Hội thành viên và Trung tâm trực thuộc tổ chức các cuộc tập huấn, hội thảo về phổ biến kiến thức KH&CN, diễn đàn KH&CN, phổ biến những tiến bộ về kỹ thuật, chuyển giao các kỹ thuật mới vào sản xuất và đời sống từ 8 - 10 cuộc/năm.

Phối hợp với Câu lạc bộ Hàm Rồng tổ chức Diễn đàn về KH&CN, thời sự chính trị trong nước và Quốc tế 2 cuộc/năm.

Hàng năm, Ban Thông tin tiến hành các hội nghị đánh giá các hoạt động và trang thông tin điện tử nhằm đúc rút kinh nghiệm, đổi mới các hoạt động cho năm tiếp theo.

Để đạt được các mục tiêu trên, hoạt động thông tin, phổ biến kiến thức cần thực sự đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, trước mắt cần tập trung một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:

Một là, Ban Thông tin chủ động trong việc thực hiện xây dựng kế hoạch, phân công các thành viên trong ban thực hiện nhiệm vụ, nâng cao tinh thần trách nhiệm của các thành viên trong ban, cũng như trách nhiệm của các hội thành viên và đơn vị trực thuộc trong công tác truyền thông, phổ biến kiến thức về KH&CN, thực hiện nhiệm vụ theo chương trình công tác của Liên hiệp hội.

Hai là, nghiên cứu đổi mới, nâng cao chất lượng các ấn phẩm và trang thông tin điện tử, đổi mới công tác tuyên truyền về tập hợp, tôn vinh trí thức, về các hoạt động Hội thi sáng tạo kỹ thuật, Giải thưởng sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam, Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên nhi đồng, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp hội và các hội thành viên, nâng cao vị thế, uy tín của tổ chức trong hệ thống chính trị của tỉnh.

Ba là, tăng cường phối hợp công tác thông tin, phổ biến kiến thức về KH&CN với các tổ chức KH&CN trong tỉnh, trong nước, các trường đại học, cao đẳng, các hội thành viên, các trung tâm trực thuộc. Xây dựng đội ngũ cộng tác viên viết tin bài, ảnh cho Đặc san và trang thông tin điện tử, tổ chức củng cố tổ chức, thường xuyên tập huấn, nâng cao chất lượng đội ngũ công tác viên.

Bốn là, phối hợp chặt chẽ với các phương tiện truyền thông đại chúng như Báo Thanh Hóa, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh nhằm thông tin tuyên truyền về các hoạt động của Liên hiệp hội, các Hội thành viên, trung tâm trực thuộc cũng như các hoạt động của đội ngũ trí thức KH&CN, đóng góp quan trọng trongphát triển kinh tế, xã hội của tỉnh và của từng địa phương, đơn vị.

Năm là, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Văn phòng, Ban Khoa học và công nghệ, tư vấn phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp hội thực hiện có hiệu quả các hoạt động thông tin, phổ biến kiến thức về KH&CN, các diễn đàn KH&CN và các hoạt động chung của Liên hiệp hội./.

Nguyễn Quốc Uy