Khoa học và Công nghệ động lực và phát triển
Toàn văn bài phát biểu
Kính thưa: Bác Nguyễn Văn Thát- Nguyên PCT UBND tỉnh Thanh Hóa-Chủ tịch Câu lạc bộ Hàm Rồng.
Kính thưa: GS.TSKH Nguyễn Quang Thái –Phó Chủ tịch Hội Kinh tế Việt Nam.
Kính thưa: Các Quí vị đại biểu, khách quí.
Kính thưa hội nghị.
(Kính thưa: Các bác hội viên Câu lạc bộ Hàm Rồng, cán bộ trí thức KH&CN tỉnh Thanh Hoá. (Uỷ viên BCH, Chủ tịch các hội thành viên, giám đốc các trung tâm trực thuộc, liên kết).
Trong thời đại ngày nay, khoa học và công nghệ được coi là một trong những động lực quan trọng nhất của sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi quốc gia. Chính vì thế, Liên hợp quốc và các quốc gia trên thế giới đã đặc biệt coi trọng và có nhiều biện pháp để phát triển KH&CN, trong đó có việc tổ chức Ngày khoa học.
Ở quy mô toàn cầu, bắt đầu từ năm 2001, vào ngày 10-11 hằng năm, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) tổ chức Ngày Khoa học thế giới cho hòa bình và phát triển. Mục đích của việc tổ chức Ngày Khoa học thế giới là giúp công chúng hiểu rõ hơn tại sao khoa học lại liên quan đến cuộc sống hàng ngày của họ; thu hút sự quan tâm của công chúng với khoa học; giới thiệu với công chúng các thành tựu khoa học cũng như hướng sự chú ý của toàn xã hội đến những vấn đề mà các nhà khoa học đang phải đương đầu để giải quyết.
Ở nhiều nước (như Ấn Độ, Thái Lan) việc tổ chức các Ngày Khoa học quốc gia đã trở thành hoạt động thường niên từ nhiều năm nay. Một số nước lại tổ chức Tuần khoa học (như Pháp, Anh, Úc, Trung Quốc). Thậm chí, có nước còn tổ chức Tháng khoa học (như Hàn Quốc). Ngày khoa học, Tuần khoa học, Tháng khoa học không chỉ là dịp để tôn vinh, động viên, khuyến khích giới khoa học nước nhà mà còn là dịp để giới khoa học tự giới thiệu với công chúng về các hoạt động và các kết quả nghiên cứu của mình; là dịp để thúc đẩy hoạt động KH&CN ở mỗi quốc gia. Bên cạnh Ngày Khoa học, Tuần Khoa học với ý nghĩa là ngày lễ của quốc gia, nhiều trường đại học, viện nghiên cứu, các công ty cũng tổ chức các Ngày khoa học của riêng mình.
Ở Việt Nam, ngay từ rất sớm Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm và có nhiều chủ trương, chính sách để phát triển KH&CN nước nhà. Mới đây, Hội nghị lần thứ 6 BCH TW Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết 20 về phát triển KH&CN trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế. Nghị quyết đã đặt ra yêu cầu là phải có sự đổi mới mạnh mẽ về nhận thức và cách làm để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trên thực tế hoạt động KH&CN của nước nhà.
Nhiều văn bản pháp luật đã và đang được xây dựng để thể chế những quan điểm, định hướng có tính đột phá, đổi mới mạnh mẽ đã được nêu trong Nghị quyết 20; Nghị Quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16 tháng 4 năm 2010 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong số các văn bản pháp luật đã được ban hành, có một văn bản đặc biệt quan trọng là Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi) năm 2013. Một trong những điểm mới của Luật KH&CN năm 2013 là đã quy định ngày 18-5 - là Ngày Khoa học và công nghệ Việt Nam.
Kính thưa các vị khách quy, các quý vị đại biểu!
Cách đây hơn nửa thế kỷ, trong bối cảnh đẩy mạnh xây dựng Miền Bắc trở thành hậu phương vững chắc cho công cuộc giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước, để đáp ứng yêu cầu cấp bách về nâng cao hiểu biết khoa học và kỹ thuật của quần chúng, tháng 5/1959, Ban vận động thành lập Hội phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam được thành lập. Uỷ ban lãnh đạo Ban này một mặt chuẩn bị tổ chức Đại hội thành lập Hội toàn quốc và thúc đẩy việc thành lập tổ chức Hội ở địa phương, một mặt triển khai công tác phổ biến khoa học và kỹ thuật bằng nhiều hình thức. Đại hội lần thứ nhất Hội phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt nam được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 15 - 19/5/1963. Hội phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam chính thức thành lập ngày 19/5/1963 (do ông Nguyễn Xiển làm chủ tịch, các ông Vũ Đình Tụng, Đặng Minh Trứ, Lê Duy Văn làm Phó chủ tịch). Mạng lưới Hội sau đó được tổ chức phát triển rộng khắp các tỉnh, thành, xuống huyện, xuống cơ sở sản xuất. Hội tập trung tuyên truyền phổ biến những vấn đề khoa học và kỹ thuật phục vụ các phong trào lớn trong nông nghiệp, công nghiệp và đời sống. Báo Khoa học thường thức được phát hành rộng rãi và được hoan nghênh. Ở nhiều địa phương, Hội phối hợp tốt với Ban KHKT nên công tác phổ biến khoa học và kỹ thuật đã góp phần thúc đẩy phong trào sáng kiến cải tiến kỹ thuật.
Một điểm đặc biệt tại Đại hội lần thứ nhất Hội phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam là trong thời gian diễn ra Đại hội, vào ngày 18-5-1963, Đại hội vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự và nói chuyện.
Trong bài nói của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: "Chúng ta đều biết rằng trình độ khoa học, kỹ thuật của ta hiện nay còn thấp kém. Lề lối sản xuất chưa cải tiến được nhiều. Cách thức làm việc còn nặng nhọc. Nǎng suất lao động còn thấp kém. Phong tục tập quán lạc hậu còn nhiều. Nhiệm vụ của khoa học là ra sức cải biến những cái đó.”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ: “Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động, không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân”. Câu nói cô đọng và giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra định hướng và sứ mệnh cao cả cho khoa học và công nghệ của nước ta. Cũng chính vì thế, ngày 18 -5 đã trở thành một ngày có ý nghĩa lịch sử đối với khoa học và công nghệ Việt Nam.
Như một sự trùng hợp kỳ lạ, bởi sau đó đúng nửa thế kỷ, ngày 18-6-2013, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi) năm 2013 với nhiều nội dung đổi mới mạnh mẽ. Tại Điều 7 Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013 đã quy định: "Ngày 18-5 hằng năm là Ngày khoa học và công nghệ Việt Nam". Có thể nói, đây là sự động viên rất to lớn đối với những người hoạt động khoa học và công nghệ của nước ta. Từ nay, ngày 18-5 sẽ là ngày hội của những người hoạt động trong lĩnh vực KH&CN và toàn xã hội. Đây là dịp để tri ân, tôn vinh các Nhà khoa học xuất sắc, các công trình KH&CN có giá trị đóng góp cho sản xuất và đời sống, biểu dương người dân và các bạn trẻ đam mê KH&CN và các đơn vị ứng dụng KH&CN tiên tiến hiện đại. Đây cũng là dịp để mỗi người chúng ta, nhà khoa học, người làm KH&CN, doanh nghiệp, nhà quản lý nâng cao nhận thức và trách nhiệm thúc đẩy KH&CN đóng góp cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước.
Kính thưa các vị khách qúy, các quý vị đại biểu!
Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5/2015 với chủ đề: “KH&CN - Động lực phát triển nhanh và bền vững”; ngày này có ý nghĩa đặc biệt:
Thứ nhất, đây là dịp để đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các đạo luật về KH&CN (Luật KH&CN, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Công nghệ cao ...vv ) cũng như các văn bản hướng dẫn tới mọi tổ chức, cá nhân trong xã hội, giúp nâng cao sự hiểu biết về pháp luật KH&CN, để pháp luật KH&CN phát huy tác dụng ngày càng cao trong thực tiễn đời sống xã hội.
Thứ hai, cũng như ngày Nhà Giáo Việt Nam, Ngày Thầy thuốc Việt Nam ...vv, Ngày KH&CN Việt Nam chính là dịp để biểu dương, tôn vinh đội ngũ cán bộ làm công tác KH&CN, những người luôn cống hiến hết mình trên mặt trận thầm lặng, tạo ra những kết quả KH&CN có giá trị, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ ba, Ngày KH&CN là dịp để tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các thành tựu KH&CN, nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò của KH&CN.
Thứ tư, Ngày KH&CN là dịp động viên, khuyến khích thế hệ trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên say mê nghiên cứu khoa học, góp phần xây dựng và phát triển đất nước.
Lễ công bố Ngày khoa học và công nghệ Việt Nam lần đầu tiên được tổ chức vào ngày 18/5/2014 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ và được tường thuật trực tiếp trên hệ phát thanh và truyền hình của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV1, VOVTV).Tại Thanh Hóa, lễ công bố Ngày khoa học và công nghệ Việt Nam được tổ chức vào ngày 15/5/2014.
Thực hiện công văn số 252/LHHVN-KHCNMT ngày 21/4/2015 V/v tổ chức thực hiện ngầy KHCN Việt Nam 18-5; Kế hoạch số 62/KH-/UBND ngày 22/4/2015 của UBND tỉnh Thanh Hoá về tổ chức các hoạt động chào mừng ngày KH&CN Việt nam, Theo đó, Thanh Hóa sẽ triển khai 3 nhóm hoạt động là:
(1).Tổ chức các Cuộc thi, Hội thi, Giải thưởng trong lĩnh vực KH&CN năm 2015 như:
- Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng năm 2015;
- Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật năm 2014-2015;
-Giải thưởng sáng tạo KH&CN Việt Nam 2015;
- Tổ chức Diễn đàn khoa học có các chủ đề là: "Kinh tế Việt Nam-Thách thức, rủi ro và triển vọng”
(2). Tổ chức các hoạt động nhằm hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ. Áp dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao chất lượng sản phẩm hành hoaá.
(3). Tổ chức tuyên truyền gặp gỡ, giao lưu các nhà khoa học và những người làm công tác KH&CN trong tuần lễ KH&CN Việt Nam (từ 11-19/5/2015).
Hôm nay, Ngày 15-5-2015 Tại diễn đàn này, chúng ta nhiệt liệt chào mừng và tổ chức các hoạt động hưởng ứng ngày KH&CN Việt Nam; Cũng trong dịp này, các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức gặp gỡ, giao lưu để động viên, khuyến khích các nhà khoa học, những người làm công tác KH&CN tại cơ quan, đơn vị, địa phương. Các cơ quan thông tin đại chúng trên địa bàn tỉnh thực hiện các chuyên trang, chuyên mục, tọa đàm, phóng sự chuyên sâu, các tin, bài, ảnh và các hình thức phù hợp khác để tuyên truyền về Ngày KH&CN Việt Nam và các hoạt động hưởng ứng Ngày KH&CN Việt Nam. Thực hiện Kế hoạch số 62/KH-UBND của UBND tỉnh, các Sở, Ban, Ngành đoàn thể cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã thành phố đã xây dựng kế hoạch cụ thể để tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày KH&CN Việt Nam.
Kính thưa các vị khách quy, các quý vị đại biểu!
Ngày KH&CN có phát huy được đầy đủ ý nghĩa hay không, có thực sự góp phần thúc đẩy sự phát triển của KH&CN hay không, điều đó phụ thuộc rất nhiều vào sự quan tâm tham gia hưởng ứng của các ngành, các cấp, của từng cơ quan, đơn vị, tổ chức cũng như mỗi cá nhân. Nhân dịp này, đề nghị các ngành, các cấp, các địa phương, các tổ chức KH&CN, các doanh nghiệp tổ chức triển khai thực hiện tốt các hoạt động hưởng ứng ngày KH&CN Việt Nam năm 2015 theo kế hoạch đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Liên hiệp hội Thanh Hoá tin tưởng rằng, Ngày KH&CN Việt Nam những năm tiếp theo sẽ tiếp tục nhận được sự hưởng ứng rộng rãi hơn, mạnh mẽ hơn của toàn xã hội, để KH&CN có bước phát triển mới, thực sự trở thành "Động lực phát triển nhanh và bền vững", như chủ đề của Ngày KH&CN Việt Nam năm nay.
Hưởng ứng ngày KH&CN Việt Nam 2015 Liên hiệp hội phối hợp với câu lạc bộ Hàm Rồng tổ chức Diễn đàn KH&CN với chủ đề "Kinh tế Việt Nam-Thách thức, rủi ro và triển vọng” do GS.TSKH Nguyễn Quang Thái –Phó Chủ tịch Hội Kinh tế Việt nam trình bày.
Xin kính chúc các vị khách quý, các quý vị đại biểu và sức khỏe và hạnh phúc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn./.
BBT