Hội DTH&NH: Tiếp tục đóng góp tích cực vào thực hiện nhiệm vụ công tác dân tộc, chính sách dân tộc của tỉnh
Thực hiện nhiệm vụ năm 2023, công tác Hội có nhiều thuận lợi, song cũng không ít khó khăn; nhưng được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, sự phối hợp, giúp đỡ của các cấp, các ngành từ, đặc biệt là sự giúp đỡ của Ban Dân tộc tỉnh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội), đội ngũ cán bộ, hội viên đã đoàn kết, năng động, sáng tạo. Do đó, đã hoàn thành tốt các chương trình, kế hoạch đề ra, góp phần tích cực vào thực hiện nhiệm vụ công tác dân tộc, chính sách dân tộc và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nổi bật là:
Hội tổ chức lớp học chữ Nôm Dao cho cộng đồng người Dao trong năm 2023.
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội: Tham gia cùng Liên hiệp hội đề xuất lãnh đạo tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học “Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay” tại hội nghị tiếp xúc, gặp gỡ, đối thoại giữa lãnh đạo tỉnh với đội ngũ trí thức của tỉnh năm 2023.
Chi hội huyện Ngọc Lặc tham mưu cho UBND huyện dàn dựng, phục dựng và cung cấp tư liệu về lễ Tết Nhảy dân tộc Dao, tổ chức hội thảo, xây dựng hồ sơ trình Chủ tịch UBND tỉnh trình và đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê chuẩn lễ Tết Nhảy dân tộc Dao Thanh Hóa là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hoạt động chính trị - xã hội, đào tạo, phổ biến kiến thức: Hội đã hoàn thành 05 lớp học chữ Nôm Dao cho 200 học viên dân tộc Dao. Đến nay, qua 3 năm thực hiện (2021 - 2023), Hội đã tổ chức 14 lớp cho 520 học viên tại làng bản dân tộc Dao các huyện: Mường Lát, Ngọc Lặc và Cẩm Thủy, đạt 100% kế hoạch tỉnh giao, để bảo tồn chữ Nôm Dao trong cộng đồng người Dao, kết thúc Kế hoạch số 211/KH-UBND ngày 06/10/2020 của UBND tỉnh về mở lớp học chữ Nôm Dao cho đồng bào dân tộc Dao tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021 - 2023.
Hội huyện Quan Sơn và Bá Thước tổ chức 03 lớp dạy tiếng Thái, chữ Thái cho 120 học viên cộng đồng và cán bộ công chức công tác ở vùng cao của tỉnh.
Thực hiện Kế hoạch số 64 /KH-UBND ngày 20/3/2023 của UBND tỉnh về thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2023 - 2025”, Hội được giao 02 nhóm nhiệm vụ:
Các nhiệm vụ chủ trì: Sưu tầm, biên soạn, số hóa tiếng nói và nghiên cứu xây dựng chữ viết của dân tộc Mường và dân tộc Thái Thanh Hóa.
Ngay từ đầu năm, Hội đã thực hiện tốt công tác triển khai thực hiện: Tổ chức hội nghị BCH mở rộng quán triệt và bàn biện pháp thực hiện; thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh; thành lập 02 tổ: Tổ sưu tầm, biên soạn, số hóa tiếng nói và nghiên cứu xây chữ viết dân tộc Mường và dân tộc Thái Thanh Hóa; xây dựng kế hoạch; xây dựng đề cương; lập dự toán kinh phí gửi Sở Tài chính thẩm định và trình UBND tỉnh phê duyệt. Ngay sau khi có kế hoạch và đề cương, các tổ đã tích cực triển khai thực hiện:
Tổ Sưu tầm, biên soạn, số hóa tiếng nói và xây dựng chữ viết dân tộc Mường đã tham mưu cho Hội tỉnh tổ chức hội thảo về “Bộ chữ dân tộc Mường tỉnh Thanh Hóa” với các sở, ngành của tỉnh và các đại biểu là trí thức, nghệ nhân dân tộc Mường các huyện miền núi để lấy ý kiến bổ sung, hoàn thiện Bộ chữ. Tổ Sưu tầm, biên soạn, số hóa tiếng nói và xây dựng chữ viết dân tộc Thái đã tổ chức đi khảo sát, sưu tầm trong cộng đồng người Thái các huyện vùng cao và đã phát hiện nhiều sách chữ Thái cổ, chuẩn bị cung cấp tư liệu cho chương trình quốc tế, số hóa, lưu giữ văn tự cổ của các dân tộc thiểu số và bổ sung, hoàn thiện Bộ chữ Thái Thanh Hóa theo kế hoạch.
Các nhiệm vụ phối hợp với Trường Đại học Hồng Đức: Sưu tầm, biên soạn, số hóa tiếng nói, chữ viết dân tộc Mông, Dao, Thổ, Khơ Mú; tổ chức biên soạn và xuất bản 03 bộ tài liệu về tiếng nói, chữ viết của dân tộc Thái, Mông, Dao; tổ chức lớp tập huấn cho các nghệ nhân về truyền dạy tiếng nói, chữ viết các dân tộc; tổ chức lớp cho cộng đồng học tiếng nói, chữ viết 03 dân tộc: Mông, Thái, Dao. Hội đã phân công các hội viên chuẩn bị tham gia khi có yêu cầu của Trường Đại học Hồng Đức.
Chỉ đạo các hội, chi hội cơ sở thực hiện tốt công tác sưu tầm, nghiên cứu và bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc:
Hội huyện Bá Thước: Tiếp tục thực hiện chương trình sưu tầm, nghiên cứu lịch sử, văn hoá, nghệ thuật, trang phục, nghề truyền thống các dân tộc thiểu số để đưa vào phục vụ đời sống hiện đại, đặc biệt là phục vụ du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa tại địa phương.
Hội huyện Quan Sơn: Gửi xuất bản 03 tác phẩm gồm Tục ngữ - Thành ngữ, Dân ca thái Thanh Hóa (trên 1.000 trang); Cẩm nang ngôn ngữ giao tiếp tiếng Kinh, Thái, Mường, Mông huyện Quan Sơn; Truyện thơ Thái Việt Nam - Đặc điểm thi pháp của thể loại và hoàn thành bản thảo 04 tác phẩm khác chuẩn bị gửi xuất bản.
Chi hội huyện Ngọc Lặc: Tham gia cùng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phục dựng và truyền dạy các làn điệu dân ca, dân vũ dân tộc Dao tại huyện Cẩm Thủy đạt kết quả tốt. Dàn dựng và cung cấp tư liệu cho Đài Truyền hình Việt Nam - VTV4 về điệu múa Rùa trong lễ Tết Nhảy dân tộc Dao; giới thiệu nghề thêu hoa văn trang phục của phụ nữ dân tộc Dao; tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc Mường bảo tồn và phát huy văn hóa dân gian, như: các trò chơi, múa Pôồn Pôông, cây Nêu ngày Tết,… Đồng thời, tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc xóa bỏ các phong tục, tập quán lạc hậu.
Nhiều hội viên thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy dân ca, dân vũ, nhạc cụ, lễ hội và phong tục tập quán tốt đẹp các dân tộc,...
Năm 2024, là năm có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025; năm Đại hội Liên hiệp hội tỉnh lần thứ III, nhiệm kỳ 2024 - 2029 và Kỷ niệm 30 năm thành lập Liên hiệp hội tỉnh (18/10/1994 - 28/10/2024). Cán bộ, hội viên tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua, năng động, sáng tạo, nêu cao tinh thần trách nhiệm hoàn thành tốt các chương trình, kế hoạch đề ra, góp phần tích cực vào thực hiện nhiệm vụ công tác dân tộc, chính sách dân tộc và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.
Văn Lộc