Tăng cường vai trò tư vấn phản biện và giám định xã hội

Với vị trí, vai trò là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam được giao trọng trách là đầu mối tổ chức, triển khai, thực hiện các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội.

Cùng với nhiệm vụ chuyên môn, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội (TV, PB&GĐXH) trong các Liên hiệp Hội tỉnh, thành phố đã xác định đây là một trong những trách nhiệm quan trọng của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ.

Như Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thanh Hóa, theo ông Nguyễn Văn Phát – Chủ tịch Liên hiệp Hội cho biết, trong nhiều năm qua, xác định rõ hoạt động TV, PB&GĐXH là một trong những nhiệm vụ quan trọng, khẳng định vị thế, vai trò của liên hiệp hội, vì vậy Đảng đoàn, Ban Thường vụ Liên hiệp hội quan tâm chỉ đạo thực hiện. Trong đó, hoạt động TV, PB&GĐXH của liên hiệp Hội phải thể hiện rõ tính độc lập, khách quan, được lập luận trên cơ sở khoa học, thực tiễn nhất định, phù hợp với xu hướng chung, lợi ích chung của cộng đồng, xã hội. Đây là một yếu tố rất quan trọng liên quan trực tiếp đến hiệu quả, giá trị của nội dung phản biện. Trên cơ sở đó, các cán bộ khoa học của liên hiệp hội, các hội thành viên đã tham gia các hoạt động tư vấn phản biện và hội đồng khoa học chuyên ngành, đóng góp tốt cho các chương trình, dự án của các bộ, ngành và địa phương.

Nhiều năm qua, UBND tỉnh giao liên hiệp Hội phản biện 35 nhiệm vụ là các quy hoạch, kế hoạch, đề án, dự án, chính sách về phát triển KH&CN, giáo dục - đào tạo, phát triển kinh tế - xã hội có ảnh hưởng lớn trên địa bàn tỉnh. Đến nay, liên hiệp hội đã thành lập các hội đồng khoa học gồm các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý giàu kinh nghiệm ở Trung ương và địa phương tiến hành phản biện thành công 32/35 nhiệm vụ và đã tổng hợp kết quả phản biện báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh. Đặc biệt là việc tham gia góp ý kiến vào Dự thảo Báo cáo Chính trị đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Nhiều ý kiến tâm huyết, thiết thực, xác đáng của đội ngũ trí thức trong liên hiệp hội đã giúp cho tiểu ban nội dung đại hội tiếp thu hoàn thiện Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVIII trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025. Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn, phản biện chuyên ngành của hội thành viên đã phát huy vai trò, cụ thể. Trong đó, Hội Luật gia hằng năm đã tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý hàng ngàn vụ việc, giúp Nhân dân giải quyết những vấn đề có liên quan đến pháp luật.

Ngoài ra, liên hiệp Hội còn tham gia góp ý, phản biện các đề án, dự thảo luật, giúp Ủy ban MTTQ tỉnh Thanh Hóa và Đoàn ĐBQH tỉnh có thêm thông tin, căn cứ, số liệu khi đóng góp các dự thảo luật trong các kỳ họp; đồng thời liên hiệp hội cũng cử đại diện tham gia các hội đồng thẩm định cấp tỉnh các đề án, dự án do các sở, ngành, huyện, thị xã, thành phố xây dựng.

Hoạt động TV, PB&GĐXH của liên hiệp Hội đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng các chương trình, đề án, dự án và những cơ chế, chính sách do Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành; đồng thời đã phát huy được trí tuệ, sự cống hiến tham gia tích cực của đội ngũ chuyên gia, các nhà khoa học của Trung ương và của tỉnh. Các báo cáo tư vấn, phản biện của liên hiệp hội đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các cơ quan chủ quản và chủ đề án, dự án đánh giá cao, coi đây là một kênh thông tin quan trọng, là cơ sở khoa học trước khi trình duyệt, ban hành thực hiện.

Để hoạt động TV, PB&GĐXH đạt hiệu quả cao, thời gian tới, liên hiệp Hội tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản của Nhà nước về hoạt động TV, PB&GĐXH, để các cấp, các ngành, tổ chức, cá nhân có liên quan hiểu và thống nhất cao về mục đích, hiệu quả, sự cần thiết phải TVPB&GĐXH đối với các chương trình, dự án, quy hoạch, chính sách có ảnh hưởng lớn trước khi trình cấp có thẩm quyền quyết định. Tập hợp, xây dựng hệ thống mạng lưới chuyên gia TV, PB&GĐXH trong và ngoài tỉnh, đảm bảo đủ năng lực để thực hiện tốt nhiệm vụ, đặc biệt là các chuyên gia đầu ngành có trình độ chuyên môn cao, uy tín về khoa học và có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động. Kiện toàn ban TVPB&GĐXH của liên hiệp hội; có kế hoạch đào tạo chuyên sâu cán bộ làm công tác TV, PB&GĐXH; tăng cường kỹ năng TVPB&GĐXH và vận động chính sách cho đội ngũ chuyên gia thông qua các buổi tập huấn, hội thảo chuyên đề, hội thảo khoa học, diễn đàn trí thức. Nâng cao tính chủ động của liên hiệp Hội và đội ngũ trí thức trong việc đề xuất các nhiệm vụ liên quan đến chủ trương, chính sách quan trọng, các chương trình, quy hoạch, kế hoạch, dự án lớn về phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Làm tốt công tác tập hợp, đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức, nâng cao năng lực thực hiện các nhiệm vụ TV, PB&GĐXH; tạo mối liên kết, phối hợp chặt chẽ giữa liên hiệp hội với các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương để đẩy mạnh hoạt động TV, PB&GĐXH.

Còn đối với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Tây Ninh, những năm qua, Liên hiệp Hội đã hoàn thành tốt 15 nhiệm vụ TV, PB&GĐXH do UBND tỉnh giao trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, giáo dục, y tế, thuỷ lợi, xây dựng nông thôn mới, giao thông… trong đó có nhiệm vụ thẩm định các Dự án quan trọng như: đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất Sorbitol 30.000 tấn/năm; hệ thống thuỷ lợi phục vụ khu dân cư Chàng Riệc; quy hoạch phát triển KH&CN đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, bà Dương Thị Thu Hiền – Chủ tịch Liên hiệp Hội Tây Ninh cho biết.

Phản biện các dự án: Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội 2 huyện Gò Dầu và Bến Cầu đến năm 2020; báo cáo kinh tế kỹ thuật kênh tiêu Tân Phú - Tân Hưng; hệ thống thoát nước khu vực TP. Tây Ninh - Hoà Thành; quy hoạch mạng lưới tuyến vận tải hành khách cố định trên địa bàn tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Giám định xã hội chương trình xây dựng các trường học đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2015-2020 của tỉnh Tây Ninh...

Ngoài ra, Liên hiệp Hội còn tổ chức nhiều cuộc toạ đàm, hội thảo, hội nghị tư vấn - phản biện; tham gia đóng góp nhiều đề tài, dự án, đề án do các ngành, đơn vị tổ chức. Các hội thành viên, hội viên tập thể thuộc hệ thống Liên hiệp Hội Tây Ninh tham gia thẩm định, phản biện và góp ý hơn 700 nhiệm vụ, dự án, văn bản thuộc các lĩnh vực kinh tế - xã hội, môi trường, giáo dục, xây dựng, y tế, giao thông, thuỷ lợi, quản lý nhà nước…

Có thể nói, với sự tham gia của đội ngũ trí thức trong và ngoài tỉnh trong hoạt động TV, PB&GĐXH đã đóng góp nhiều ý kiến tư vấn, phản biện trên các lĩnh vực, được lãnh đạo tỉnh và các sở, ngành liên quan đánh giá cao. Nhiều đơn vị liên hệ Liên hiệp Hội “đặt hàng” phản biện ngoài nhiệm vụ Nhà nước giao, thể hiện uy tín của Liên hiệp Hội trong hoạt động này.

Hằng năm, Liên hiệp Hội đề xuất UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư chấp thuận để Liên hiệp Hội tư vấn, phản biện và giám định xã hội các dự án, đề án, chương trình phát triển kinh tế - xã hội, công trình phúc lợi, an sinh xã hội trên địa bàn. Hầu hết các đề xuất đều được chấp thuận, nhưng cũng có nhiều ngành, đơn vị từ chối sự tham gia tư vấn, phản biện, giám định xã hội của Liên hiệp Hội.

Điều này cho thấy, các đơn vị, ngành chưa thực sự nhận thức đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ và hiệu quả công tác TV, PB&GĐXH của Liên hiệp Hội. Vấn đề này cần được giải quyết trong thời gian tới thông qua công tác tuyên truyền, nhằm thay đổi nhận thức của các ngành, đơn vị, địa phương; nâng cao hiệu quả trong công tác TV, PB&GĐXH của Liên hiệp Hội.

HT.